ضرب انگشتی

ضرب انگشتی یک نویسنده‌ی ایرانی به نام بهاءالدّین در کتاب خود که در ایران و هند پخش شد، روش جالبی را در مورد ضرب به کمک انگشتان معرفی کرد. کشاورزان روسی، هنوزهم این روش را برای حساب کردن ضرب های (6×6)و بیشتر ازآن به کار می برند.توضیح این روش به وسیله ی یک مثال :

مثلاً می خواهیم: 8×7 را به کمک این روش حساب کنیم. اوّل باید اختلاف 7 و 8 را با عدد 5 به دست آوریم که به ترتیب 2و 3 است (یعنی عدد 7 ، 2واحد از 5بیشتر است. و همچنین عدد 8، 3 واحد از 5 بیشتر است).
جمع انگشتهای بسته شده‌ نشان دهنده‌ی تعداد بسته های 10 تایی است و باید با حاصل ضرب انگشتهای رو به بالا جمع شود .پس 2 انگشت از یک دست و 3 انگشت از دست دیگر را می بندیم.می بینیم که پنج انگشت بسته شده داریم. پس تا الآن 5بسته‌ی 10تایی(یعنی50) را داریم .در مرحله‌ی بعد باید 2را در 3ضرب کنیم.(چون 2 انگشت از یک دست و3 انگشت از دست دیگر رو به بالا مانده است )پس: 6 = 3×2 در مرحله‌ی آخر این دو عدد(50 و 6) را جمع می کنیم (56 = 6 + 50)نکته:در ضرب 6×6 و 6×7 حاصل ضرب انگشتهای رو به بالای دو دستمان به تر تیب 16 و 12 می شود که باز هم باید با تعداد 10 تایی ها(تعداد انگشتان بسته شده) جمع شوند.

روش دوم(ضرب اعدادیک تا ده درعدد9)

مواد مورد نیاز برای این آموزش فقط ده انگشتان دست است . من برای این آموزش دو ضرب9 × 5 و 9 × 7 را به عنوان مثال برگزیده ام .

          برای ضرب 9 × 5 به این ترتیب عمل کنید .
ابتدا کف هر دو دست فرزندتان را به دستانتان بچسبانید و از او بخواهید که از سمت چپ یکی یکی انگشتانش را به ترتیب شمارش کند . خب مسلما اولین انگشت شمارشی فرزندتان انگشت کوچک دست چپ می باشد و آخرین انگشت یعنی دهمین آن ، انگشت کوچک دست راست .حالا با توجه به ضرب که باید نه را در پنج ضرب کنید ، از سمت چپ پنج انگشت دست را به ترتیب شمارش کنید . وقتی به انگشت پنجم رسیدید آن انگشت را بخوابانید . مانند تصویر زیر :

حالا با در نظر گرفتن جدول ارزش مکانی اعداد که یکان در سمت راست و دهگان در سمت چپ آن قرار می گیرد ، انگشتان سمت چپ انگشت خوابیده ، دهگان و انگشتان سمت راست انگشت پنجم نقش یکان را دارد . بنابراین در سمت چپ چهار انگشت یعنی چهل و در سمت راست پنج انگشت داریم . از این رو که 45 = 5 + 40 پس حاصل ضرب عدد 9 ×  5 می شود 45
به یک مثال دیگر توجه کنید .
برای ضرب 9 × 7 کف دست را رو به جلو نگهدارید . از سمت چپ انگشتان را به ترتیب شمارش کنید تا به انگشت هفتم برسید . سپس آن را بخوابانید . در تصویر مشاهده کنید .

در سمت چپ انگشت هفتم ، شش انگشت باز یعنی شصت و در سمت راست آن سه انگشت باز وجود دارد . پس 63 = 3 + 60 .     

پس از انجام مکرر این بازی در مدت زمان بسیار کوتاهی فرزندتان می تواند به صورت باور نکردنی به سوالات شما در این زمینه بازخورد ذهنی مناسب ارائه دهد .در مقطع ابتدایی آموزش ضرب اعداد در پایه سوم به صورت حرفه ای آغاز می شود و در پایان کتاب سال دوم ابتدایی به صورت خیلی اندک برای این مهم زمینه سازی صورت گرفته است است .